Radyoterapi

Radyoterapi

Kanser tedavisi deyince aklımıza gelen tedaviler cerrahi, radyoterapi ve kemoterapidir. 2005 yılında yapılan bir analiz; kanser hastalarının %49’unun cerrahi, %40’ının radyoterapi, %11’nin de kemoterapi ile iyileştiğini rapor ediyor. Erken evrede yayılmadan saptanan kanser hastalarına radyoterapi veya cerrahi dediğimiz lokal tedaviler ile tedavi edilip çoğu zaman kür sağlanıyor. Ancak lokal ileri ya da metastatik döneme gelmiş kanserlerde kemoterapi devreye giriyor ve o zaman işler biraz daha komplike hale geliyor. Geldiğimiz noktada kanser artık tedavi edilebilir ve daha da önemlisi önlenebilir bir hastalık. Bu başarının da baş aktörlerinden biri hiç şüphesiz ki Radyasyon Onkolojisi.

Bilim ve teknolojiden herkes nasibini alıyor ama iş yapış biçimini en çok değiştiren gruplardan biri biz oluyoruz. Radyoterapi cihazlarındaki gelişmelerle, maksimum kesinlikte hedef tümöre odaklanabildik. Bu hassasiyetin artması ile hem yan etkiler azaldı hem de daha yüksek dozlar uygulayıp hastalığı kontrol etme şansını yakaladık. Geldiğimiz noktada radyocerrahi gibi bir teknikle birçok hastalıkta cerrahinin yarattığı etkiyi ağrısız, acısız ve kansız bir şekilde elde ediyoruz. Hemen herkese standart protokollerin uygulandığı sistemik tedavilerin aksine hastayı doğru değerlendirip doğru zamanda doğru tedavileri veren bir disiplin olması sebebiyle, kişiye özel kanser tedavilerinin çıkış noktasıyız demek çok yanlış olmaz.

Kanser biyolojisi hakkındaki bilgimiz arttıkça, lokal tedavilerin önemi arttı ve giderek daha fazla hastaya radyoterapi uygular olduk. Ayrıca radyoterapinin immünolojik etkisi yani bağışıklık sistemini uyardığı anlaşılınca, birçok hasta için sistemik tedavilerin vazgeçilmez bir parçası olduk. Kısacası, teşhisten, tedavi ve tedavi sonrası izlemeye kadar her aşamada rolümüzü en iyi şekilde yerine getiriyoruz.

Radyoterapi nasıl uygulanır?

Işın tedavisi yada şua tedavisi olarak da bilinen radyoterapi, Yüksek enerjili X- ışını üreten cihazlarda uygulanır. Amaç, hedefteki yani hastalıklı dokuya maksimum dozu verirken, çevresindeki normal dokunun dozunu olabildiğince minimalize etmektir. Verilen doz ve uygulanacak teknik, hastalığın yerleşimine, yaygınlığına, daha önce aldığı tedavilere ve hastanın genel durumuna göre değişebilir.

İyi ellerde, iyi bir şekilde uygulandığında oldukça etkin bir edavi şeklidir. Ancak cerrahi gibi, iyi bir şekilde yapılması gerekir. Aksi takdirde, yapılan kötü bir cerrahinin bile geri dönüşümü olabilir, ancak verilen dozun geri alınması mümkün olmaz. Özellikle radyocerrahi ve yoğunluk ayarlı radyoterapi gibi teknikler uygulandığında, uygun yere, uygun dozda verilmemesi durumunda geri dönüşümü olmayan organ hasarları oluşabilir.

Işın tedavisini:
Tek başına bir tedavi şekli olarak,
Cerrahi öncesi tümörü küçültmek,
Cerrahi sonrası kalan mikroskopik veya makroskobik hastalığı yok etmek,
Kanama, ağrı gibi şikayetlerini geçirmek,
İmmünolojik etkisinden faydalanıp immünoterapilerin etkinliğini artırmak
amaçlarıyla uygulayabiliriz.

Radyoterapi nasıl etki eder?

Radyasyon uygulandığı yerdeki hücrelerin ya sadece üremesini durdurur yada tamamen öldürür. Bu etkisini DNA hasarı üzerinden gerçekleştirir. Normal hücreler de etkilenir, ancak normal hücrelerde DNA tamir mekanizmaları daha etkin çalıştığından, onlar kendisini onarabilir. Normal dokuların kendisini onarabilmesi için, mümkün olduğunca maruz kaldıkları dozu düşük tutmak gerekiyor. Bunun için de bir radyoterapi cihazı ve radyoterapi ekibine ihtiyaç vardır.

Radyoterapiyi üç ana yoldan uyguluyoruz:
•    Eksternal (dıştan) radyoterapi
•    Brakiterapi (içten radyoterapi)
•    İntraoperatif (operasyon sırasında) radyoterapi

Bu yöntemler arasında en sık uygulanan eksternal radyoterapidir. Bu yöntemde hastanın dışında yer alan bir radyasyon kaynağı olarak eksternal beam kullanılır.

Radyoterapi olası yan etkileri

Bireylerin gösterdiği yan etkiler genellikle tedavi edilen bölgeye ve hastalığın özelliklerine bağlıdır. Bununla beraber toplam doz, her bir fraksiyondaki doz miktarı ve bireyin hücrelerinin radyoterapiye olan hassaslığı gibi etkenlere göre de ilişkilidir. 

Ayrıca hastanın eğer varsa aldığı diğer tedavi türleri de bu noktada etkili bir faktördür. Genellikle radyoterapi süresince dokular şişebilir. Ödem oluşumu görülür. Karın bölgesine uygulanan radyasyonla beraber kusma ve bulantı görülebilir. Baş ve boyun bölgesine yapılan tedavide boğazda ve ağızda yaralar oluşabilir. Toraksa yapılan tedavide ise özofagusta (yemek borusu) iltihaplanmalar meydana gelebilir. 

Bu olaylar da yutmada güçlüğe yani disfajiye ve su kaybına sebep olabilir. Alt karın bölgesine yapılan radyoterapi ise idrar yollarında ve bağırsakta birtakım sorunlara yol açabilmektedir. Ödem tedavi sürecinin ardından azalmakta ve yan etkiler de kaybolmaktadır.

BP Klinik ayrıcalıkları ile Radyoterapi Deneyimi ve daha fazlası hakkında bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.